انواع آهن آلات ساختمانی و صنعتی
تفاوت آهن آلات ساختمانی و صنعتی
در عرف بازار آهن، معمولاً آهن آلات را به آهن آلات صنعتی و ساختمانی تقسیم‌بندی می‌کنند. این تقسیم‌بندی اگرچه کامل و دقیق نیست و یک محصول فولادی می‌تواند هم در حوزه صنعت مورد استفاده قرار بگیرد و هم در ساختمان‌سازی، اما این تقسیم‌بندی بسیار رایج است.
تفاوت اصلی این دو گروه محصولات آهنی این است که آهن آلات ساختمانی محصولات آهنی و فولادی‌ای هستند که به‌طور مستقیم در صنعت ساختمان و ساخت‌وساز به کار گرفته می‌شوند. به‌خلاف آهن آلات صنعتی که به‌جای اینکه در ساختمان‌سازی به کار روند، در ساخت و تولید دیگر محصولات صنعتی از آن‌ها استفاده می‌شوند.
انواع آهن آلات ساختمانی
مهمترین آهن آلات ساختمانی محصولات زیر هستند:
تیرآهن
قطعا یکی از مهمترین و پرمصرفترین مقاطع فلزی که در ساختمان سازی کاربرد دارد تیرآهن است. نام انگلیسی آن BEAM است. در گذشته به‌جای تیرآهن از تیرهای چوبی در سازه‌ها استفاده می‌شد اما با پیشرفت تکنولوژی و ساخت تیرآهن‌های فولادی این محصول جایگزین تیرهای چوبی شد. تیرآهن به عنوان بنیادی‌ترین مقطع فولادی در ساختمان‌سازی به حساب می آید. انواع متفاوت تیرآهن شامل این نوع تیرآهن‌ها می‌شود:
- تیرآهن H
- تیرآهن INP
- تیرآهن IPE یا بال کوچک
- تیرآهن IPB یا بال پهن
طول شاخه‌های تیرآهن 12 متری است و از بهترین تولیدکنندگان آن می‌توان به کارخانه ذوب آهن اصفهان اشاره کرد. از دیگر کارخانه‌های تولید کننده تیرآهن کارخانه‌های فایکو، ماهان، یزد و کرمانشاه هستند.
ناودانی
یکی دیگر از پروفیل‌های پرکاربرد در ساختمان سازی ناودانی است که شکل ظاهری آن شبیه حرف U است و بیشتر جهت تقویت سازه و استفاده ترکیبی با تیرآهن، ساخت پله‌های اضطراری و آسانسور سازی مورد استفاده قرار میگیرد. از بهترین برندها می‌توان به شکفته مشهد، ناب تبریز و آریان فولاد اشاره کرد. بخشی از ناودانی مورد نیاز کشور از کشورهای دیگر تامین می‌گردد.
نبشی
از دیگر پروفیل‌های ساختمانی نبشی یا Angle است که از حرف L برای نشان دادن آن استفاده می‌شود که دارای دو ضلع عمود بر هم است این اضلاع ممکن است به صورت مساوی یا نامساوی باشند. از نبشی برای تقویت اسکلت، نبشی کشی یا وال پست و ساخت قاب استفاده می‌شود. نبشی بال مساوی بیشتر کاربرد ساختمانی و نبشی بال نامساوی بیشتر کاربرد صنعتی دارد و از آن برای تولید دکل‌های برق استفاده می‌شود. نبشی ناب تبریز، شکفته مشهد، آریان فولاد و نبشی اسپیرال از جمله کارخانه‌های معتبر در ساخت و تولید انواع نبشی محسوب می‌شوند.
میلگرد آجدار
میلگردها خود انواع متفاوتی دارند که شامل میلگرد ساده و میلگرد آجدار و میلگرد کلاف می‌شوند. از مقاطع ساختمانی پر کاربرد میلگرد آجدار است که برای بهبود مقاومت کششی بتن در فونداسیون کار می‌شود. از میلگرد آجدار برای تولید خاموت استفاده می‌شود. میلگردها در قطرهای گوناگونی ساخته می‌شوند. میلگرد ساده یک پروفیل با سطح مقطع دایره‌ای و دارای سطح صاف و صیقلی است و بیشتر کاربرد صنعتی دارد. از تولیدکنندگان میلگرد می‌توان به کارخانه ذوب آهن، قائم، ظفر بناب، راد همدان، امیرکبیر، گیلان، نیشابور اشاره کرد.
پروفیل‌های ساختمانی
به دسته ای از آهن آلات ساختمانی که دارای سطح مقطع و طول معینی هستند پروفیل گفته می‌شود. پروفیل‌ها به دو دسته باز یا بسته تقسیم می‌شوند.
- پروفیل ساختمانی باز: اگر سطح ظاهری و تشکیل دهنده مقطع یک شکل هندسی باز باشد این نوع پروفیل، پروفیل باز است. از انواع پروفیل‌های باز می‌توان به ناودانی، نبشی، تیرآهن و پروفیل Z اشاره کرد.
- پروفیل ساختمانی بسته: اگر سطح ظاهری و تشکیل دهنده یک شکل هندسی بسته مانند دایره، مربع یا مستطیل باشد به این پروفیل بسته گفته می‌شود که شامل قوطی، انواع لوله مانند لوله مبلی و … می‌شود.
- قوطی: قوطی یکی از پروفیل‌ها با سطح مقطع مربع یا مستطیل است. در بازار به آن پروفیل هم گفته می‌شود. در ساخت قفسه‌های فلزی، خودروسازی، ساخت درب و پنجره استفاده می‌شود. پس قوطی را می‌توان یک پروفیل دومنظوره صنعتی و ساختمانی به حساب آورد.
لوله‌های ساختمانی
- لوله داربستی: لوله داربستی در مواردی که کار در ارتفاع است و ایجاد ساپورت موقت در سازه‌ها استفاده می‌شود.
- لوله آب: لوله آب لوله‌ای است که با قطرهای مختلف تولید می‌شود و از آن برای انتقال آب به بخش‌های مختلف ساختمان استفاده می‌شود. این لوله‌ها شاید پرکاربردترین انواع لوله در بخش ساختمان به حساب بیایند. البته اکنون استفاده از لوله‌های غیرفلزی رایج‌تر شده است.
- لوله گاز: لوله گاز با قطر کم (حدود ۲ اینچ و کمتر) یکی از پرکاربردترین لوله‌های مورد استفاده در بخش ساختمان‌سازی است. اگرچه شاید لوله‌کشی بخش اصلی ساختمان‌سازی محسوب نشود اما لوله گازی را می‌توان یکی از لوله‌های مورد استفاده در بخش ساختمان و صنعت دانست.
معرفی انواع آهن آلات صنعتی
آهن آلات صنعتی محصولاتی هستند که اکثراً مصرف آن‌ها در بخش صنعت است. مثلاً ورق‌های آهنی در ساختمان‌سازی کاربرد زیادی ندارند و بیشتر برای تولید محصولات دیگری از خودروهای پیشرفته گرفته تا تانکرهای منبع‌های آب ساده از آن‌ها استفاده می‌شود.
مهمترین انواع آهن آلات صنعتی را در ادامه می‌بینید:
ورق‌ها
یکی دیگر از مقاطع فولادی که در صنعت کاربرد بسیار دارد ورق است. ورق ها اصولا دارای عرض ثابت و طول متغیر و ضخامت معینی هستند و به صورت رول یا شیت عرضه می‌شوند. در تولید ورق فولادی از دو روش نورد گرم و نورد سرد استفاده می‌شود. ورق سیاه حاصل خروجی فرآیند نورد گرم است و ورق روغنی از نورد سرد ایجاد می‌شود. ورق‌ها انواع متفاوتی دارد ورق سیاه، ورق رنگی، ورق روغنی و ورق گالوانیزه.
- ورق سیاه: این ورق به دلیل تولید از طریق فرآیند نورد گرم ظاهری تیره و کدر دارد و از آن در ساخت تانکر، ساخت دیگر پروفیل‌ها و تجهیزات کشاورزی که ظاهر کار اهمیت چندانی ندارد یا قرار است بعداً روی آن رنگ‌پاشی انجام شود، استفاده می‌شود.
- ورق روغنی: این ورق جزو ورق‌های کم ضخامت هستند معمولا ضخامت این ورق‌ها از 0.3 میلیمتر تا 3 میلیمتر است و اکثراً با دو عرض 1000 و 1250 میل تولید می‌شوند. به دلیل داشتن ظاهری براق از این ورق برای ساخت یخچال، اجاق گاز، قطعات خودرو و… استفاده می‌شود.
- ورق گالوانیزه: ورق گالوانیزه ورقی است که بعد از تولید، روی آن عملیات اسیدشویی انجام می‌شود و روی آن مواد شیمیایی خاصی پاشیده می‌شود. با این کار، این ورق‌ها در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم‌تر می‌شوند و سطح آن‌ها براق و زیباتر می‌شود.
- ورق آجدار: ورق آجدار ورقی است که در فرایند تولید با عبور از بین غلطک‌هایی که روی آن‌ها برآمدگی و فرورفتگی‌های خاصی دارند، تغییر شکل داده و از حالت ساده به آجدار تغییر پیدا می‌کند. این ورق‌ها را در ساخت خودروها، بخش‌هایی از پله‌های صنعتی یا در ماشین‌آلات سنگین مورد استفاده قرار می‌دهند.
لوله‌ها
یکی از پرمصرفترین مقاطع، لوله‌ها هستند. لوله‌ها در ساخت مبلمان اداری و خانگی تا انتقال لوله نفت و گاز کاربرد دارند. لوله‌ها به چند دسته مبلی، لوله صنعتی، لوله گازی روکار و توکار، لوله جدار چاه، لوله مانیسمان و اسپیرال و … تقسیم می‌شوند.
در ادامه می توانید این مقاله را نیز مطالعه نمایید: انواع ناودانی موجود در بازار ایران
- لوله تست آب: از این لوله‌ها برای ساخت تاسیسات و ساخت خطوط انتقال آب و آبرسانی استفاده می‌شود.
- لوله گاز: لوله گازی را هم می‌توان آهن ساختمانی دانست و هم صنعتی. لوله گازهای قطر بزرگ بیشتر در بخش صنعت به کار گرفته می‌شوند و از آن‌ها برای گازکشی به ساختمان‌ها و سوله‌های بزرگ صنعتی یا تجهیزات و دستگاه‌های بزرگ در خط تولید استفاده می‌شود.
- لوله صنعتی: لوله صنعتی برای کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد و تنوع بسیار زیادی از انواع محصولات را در بر میگیرد. برای مشاهده انواع لوله صنعتی و کاربردهای آن، از منوی بالایی سایت، وارد بخش لوله‌ها و از آنجا وارد بخش لوله صنعتی شوید و انواع این محصول را مشاهده کنید.
سیم مفتول
سیم مفتول یکی از آهن آلات صنعتی است که در آرماتوربندی و ساخت فونداسیون از آن استفاده می‌شود. اما کاربردهای مهمتری در بخش‌های مختلف صنعتی دارد.
شمش
بیلت یا شمشال از فرآورده های میانی فولاد است که سطح مقطع آن کمتر از 230 سانتی متر مربع است. این محصول به عنوان محصول نهایی کارخانه فولاد مبارکه است که از آن دیگر مقاطع فلزی نهایی همچون تیرآهن و میلگرد ساخته می‌شود. پس این محصول محصول پایه برای تولید دیگر آهن آلات است.
میلگرد ساده
میلگرد ساده میلگردی است که با استاندارد A1 تولید می‌شود و برای جوشکاری و خمکاری مناسب است. برای همین از آن برای تولید محصولاتی مثل میز و صندلی فلزی استفاده می‌شود یا در بخش‌های بسیار متنوعی در واحدهای صنعتی، برای کاربردهای گسترده، به کار گرفته می‌شود.
جدول انواع آهن آلات صنعتی و ساختمانی
در جدول زیر خلاصه‌ای از مطالبی که بیان شد و تقسیم‌بندی انواع آهن آلات صنعتی و ساختمانی را مشاهده می‌کنید:
| نام محصول | کاربرد در بخش صنعت | کاربرد در بخش ساختمان |
| تیرآهن | * | |
| نبشی | * | |
| ناودانی | * | |
| میلگرد آجدار | * | |
| پروفیل‌های ساختمانی | * | |
| قوطی | * | |
| لوله آب | * | * |
| لوله صنعتی | * | |
| انواع ورق | * | |
| سیم مفتول | * | |
| میلگرد ساده | * | |
| شمش | * |
